site logo

Polimer izolyatsiya plitasidagi polimerni bilasizmi

Polimer izolyatsiya plitasidagi polimerni bilasizmi?

Polimer izolyatsiya plitasidagi polimer ham polimer deb ataladi. Polimer katta molekulyar og’irlikdagi uzun zanjirli molekulalardan iborat. Polimerning molekulyar og’irligi mingdan yuz minglab yoki hatto millionlab o’zgarib turadi. Aksariyat polimer birikmalari har xil nisbiy molekulyar massaga ega bo’lgan ko’plab gomologlarning aralashmasidir, shuning uchun polimer birikmasining nisbiy molekulyar massasi o’rtacha nisbiy molekulyar og’irlikdir. Makromolekulyar birikmalar bir-biri bilan kovalent bog’lar orqali bog’langan minglab atomlardan iborat. Ularning nisbiy molekulyar massasi juda katta bo’lsa ham, ularning barchasi oddiy tuzilish birliklari va takrorlanuvchi yo’llar bilan bog’langan.

Polimerning molekulyar og’irligi bir necha mingdan bir necha yuz ming yoki hatto bir necha milliongacha o’zgarib turadi va tarkibidagi atomlar soni, odatda, o’n mingdan ortiqdir va bu atomlar kovalent bog’lar bilan bog’langan.

Yuqori molekulyar birikma katta molekulyar og’irlikka ega va molekulalararo kuch kichik molekulalardan juda farq qiladi, shuning uchun u o’ziga xos yuqori kuch, yuqori qattiqlik va yuqori elastiklikka ega. Polimer birikmasidagi atomlar uzun chiziqli molekulaga tutashsa, u chiziqli polimer (masalan, polietilen molekulasi) deb ataladi. Bu polimer qizdirilganda eritilishi mumkin va mos erituvchida eritilishi mumkin.

Polimer birikmasidagi atomlar chiziqli shaklda tutashsa, lekin uzun shoxlarga ega bo’lsa, ular qizdirilganda va mos erituvchida eritilganda ham eritilishi mumkin. Agar polimer birikmasidagi atomlar tarmoq hosil qilish uchun bog’langan bo’lsa, bu polimerni ommaviy polimer deb ham atashadi, chunki u odatda tekis struktura emas, balki uch o’lchovli strukturadir. Tana shaklidagi polimer qizdirilganda erimaydi, lekin faqat yumshoq bo’lishi mumkin; u hech qanday erituvchida erimaydi va faqat ba’zi erituvchilarda shishishi mumkin.

Tabiatda makromolekulyar birikmalar ko’p miqdorda mavjud bo’lib, bunday polimerlar tabiiy polimerlar deyiladi. Biologik dunyoda organizmni tashkil etuvchi oqsillar va tsellyuloza; biologik genetik ma’lumotni olib yuruvchi nuklein kislotalar; oziq-ovqat tarkibidagi kraxmal, kiyim-kechak uchun xom ashyo bo’lgan paxta, jun, ipak, kanop, yog’och, kauchuk va boshqalar tabiiy polimerlardir. Biologik bo’lmagan dunyoda, masalan, dala shpati, kvarts, olmos va boshqalar noorganik polimerlardir.

Tabiiy polimerlarni kimyoviy yo’l bilan tabiiy polimerlarning hosilalariga aylantirish mumkin, shu bilan ularning ishlash ko’rsatkichlari va foydalanish qulayligi o’zgaradi. Masalan, nitrotsellyuloza, vulkanizatsiyalangan kauchuk va boshqalar.Polimer fanida butunlay sun’iy usullar bilan sintez qilingan polimerlar muhim o’rinni egallaydi. Ushbu turdagi makromolekulalar qo’shilish polimerizatsiya reaktsiyasi yoki kondensatsiya polimerizatsiya reaktsiyasi orqali xom ashyo sifatida bir yoki bir nechta kichik molekulalar tomonidan ishlab chiqariladi, shuning uchun uni polimer deb ham ataladi. Xom ashyo sifatida ishlatiladigan kichik molekulalar monomerlar deb ataladi, masalan, etilendan (monomer) qo’shimcha polimerizatsiya orqali polietilen (polimer); etilen glikol (monomer) va tereftalik kislotadan (monomer) polikondensatsiya reaktsiyasi orqali Polietilen tereftalat (polimer) ishlab chiqaradi.

Polimerning tuzilishi zanjir tuzilishi, tarmoq tuzilishi va tana tuzilishiga bo’linishi mumkin.